Składniki odżywcze - węglowodany

Zastanawialiście się kiedyś, co to są składniki odżywcze i jaką pełnią rolę w naszym odżywianiu? Czy oby na pewno potrzebujemy ich wszystkich aby zdrowo żyć? 

Spróbuję przedstawić wam główne składniki odżywcze oraz ich rolę w naszym żywieniu. Temat jest o tyle ciekawy, że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że aby zdrowo się odżywiać musi spożywać je wszystkie, zachowując jednak określone proporcje.

Temat podzielony zostanie na kilka postów aby Was nie zanudzić jednym obszernym wpisem. Pierwsza część dotyczyć będzie węglowodanów, druga tłuszczy, trzecia białka, czwarta witamin i składników mineralnych, a piąta odpowie na pytanie jakie powinny być proporcje wszystkich składników odżywczych w naszej diecie.

Składniki odżywcze są to związki występujące w produktach spożywczych, które po spożyciu ulegają strawieniu i przyswojeniu. Składniki te budują organizm człowieka. Ulegają one ciągłej wymianie. Część z nich zostaje zużyta w celu pozyskania energii, część jest wydalana, a część magazynowana. 

Głównymi składnikami odżywczymi są białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne.

WĘGLOWODANY

Są to związki zwane cukrami zbudowane z węgla, wodoru i tlenu. Wchodzą w skład produktów spożywczych w postaci cukrów prostych, dwucukrów, skrobi i błonnika.

Wiele osób uważa, ze dieta powinna zawierać jak najmniej węglowodanów. Nie biorą one  pod uwagę tego, że węglowodany są  bardzo istotnym środkiem odżywczym, gdyż to z nich organizm czerpie energię. Są one głównym źródłem energii dla ludzkiego organizmu, gdyż dostarczają 50-60% całej energii. 

Węglowodany rozkładane są na cukry proste w przewodzie pokarmowym, a następnie wchłaniane są do krwi. Z krwią dostają się do wątroby, która przekształca je w glukozę. Glukoza jest najważniejszym węglowodanem w naszej przemianie materii. Część glukozy przechodzi do krwioobiegu, część ulega spaleniu w wątrobie, a część zostaje zamieniona w glikogen. Glikogen jest wielocukrem magazynowanym w niewielkiej ilości w wątrobie, mięśniach oraz nerkach. Zapas ten w czasie głodzenia wystarcza tylko na kilka godzin.

Metabolizm węglowodanów dotyczy głównie glukozy. Glukoza stanowi jedyne źródło energii dla mózgu, rdzenia nerwowego. Jest wykorzystywana jako substrat energetyczny przez tkankę mięśniową, wątrobę, serce, nerki  i jelita.

Przy niedostatecznej ilości węglowodanów w pożywieniu organizm syntezuje glukozę z białek oraz częściowo z tłuszczów. Białko nie powinno być spalane, gdyż służy do budowy i regeneracji białka tkankowego.

Węglowodany spożywane w nadmiarze, a szczególnie cukier i słodycze, są przekształcane w tłuszcze, które odkładają się w organizmie prowadząc do otyłości.

Ważna jest ilość i jakość spożywanych węglowodanów. Tyjemy od węglowodanów w formie oczyszczonej, czyli tych pozbawionych ważnych składników, jak na przykład błonnika. Mowa tutaj o cukrach prostych czyli glukozie, fruktozie i laktozie. Obecne są one w produktach z białej mąki, w cukrze rafinowanym, białym ryżu, ziemniakach i innych. Cukier prosty ulega szybkiemu wchłanianiu, przez co po ich spożyciu gwałtownie zwiększa się poziom glukozy we krwi. Skok ten powoduje wydzielanie się insuliny, która umożliwia wprowadzanie węglowodanów do organizmu, a ich nadmiar przekształcić w tłuszcz.

Cukry złożone znajdziemy w warzywach,owocach,produktach z pełnoziarnistej mąki. Ich trawienie przebiega dużo wolniej. Nie dochodzi więc do nagłych skoków poziomu glukozy we krwi. Dają one dłuższe uczucie sytości.

Za dużo węglowodanów źle, za mało też nie dobrze. Czyli ile ich powinno być?

Na pewno węglowodany powinny być dostarczane do organizmu w regularnych odstępach czasu. Tylko wtedy nasz mózg będzie prawidłowo funkcjonował, a my będziemy mieć dobre samopoczucie i będziemy pełni energii. Wraz z dietą powinniśmy dostarczać odpowiednią ilość węglowodanów zarówno złożonych jak i prostych. Trudno jednoznacznie określić ilość potrzebnych węglowodanów dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, gdyż jest to zależne od wieku, płci, masy ciała, aktywności fizycznej oraz rodzaju wykonywanej pracy. 

Zapraszam do części piątej cyklu o składnikach odżywczych, w której opiszę odpowiednie proporcje spożywanych składników odżywczych.