sobota, 11 marca 2017

Olej kokosowy, czy na pewno powinniśmy go włączyć do naszej diety?

Postanowiłam trochę przybliżyć tak znany i bardzo popularny olej kokosowy. Budzi on nadal wiele kontrowersji. Jedni go chwalą i używają, a inni podchodzą do niego bardzo sceptycznie. Ja zaliczam się do tej drugiej grupy.


Tłuszcze należą do związków organicznych o różnej budowie, ale wszystkie są nierozpuszczalne w wodzie. W organizmie człowieka są niezbędnym składnikiem budowy oraz głównym źródłem energii. Bez nich organizm nie będzie funkcjonował prawidłowo. To już wszyscy wiemy, jak również to, że oprócz tych pozytywnych cech mają również wiele negatywnych.


Tłuszcze właściwe są esterami glicerolu i kwasów tłuszczowych. Glicerol może tworzyć estry z jedną, dwoma i trzema cząsteczkami kwasu tłuszczowego. Do kwasów tłuszczowych zalicza się kwasy organiczne, prawie wszystkie o prostych łańcuchach. Zbudowane są one z węgla, wodoru i tlenu.
Zależnie od długości łańcucha kwasy tłuszczowe dzielimy na:
* krótkołańcuchowe SCFA - do 6 atomów węgla w cząsteczce
* średniołańcuchowe MCT - 8-10 atomów węgla
* długołańcuchowe LCT - 12 i więcej atomów węgla
Łańcuch węglowy może być nasycony, gdy brak podwójnych wiązań między węglami lub nienasycony, gdy liczba wiązań podwójnych między węglami wynosi od 1 do 6. Kwasy o jednym podwójnym wiązaniu należą do jednonienasyconych, a o dwóch i więcej podwójnych wiązaniach do wielonienasyconych.
Do kwasów wielonienasyconych zaliczamy niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, które muszą być dostarczone do organizmu wraz z pożywieniem.
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe dzielimy na kwasy omega 6 i omega 3.

Rola kwasów tłuszczowych

Nasycone kwasy tłuszczowe występują przede wszystkim w produktach żywnościowych pochodzenia zwierzęcego, ale znajdziemy je również w niewielkich ilościach w tłuszczach roślinnych. Z jednej strony są one bardzo ważne dla organizmu, gdyż dostarczają energii, ale z drugiej strony ich nadmiar przyśpiesza rozwój miażdżycy oraz chorób nowotworowych. Najczęściej występuje kwas tłuszczowy palmitynowy i laurynowy, które zwiększają stężenie cholesterolu LDL. Natomiast kwas stearynowy i mirystynowy wykazują działanie prozakrzepowe.
Jednonienasycone kwasy tłuszczowe odgrywają coraz większą rolę w naszym organizmie, gdyż mają korzystny wpływ w profilaktyce miażdżycowej, zmniejszają stężenie cholesterolu całkowitego i LDL, a zwiększają frakcję HDL. Sprzyjają również redukcji glukozy w surowicy krwi. Do kwasów tych zaliczamy kwas oleinowy, który znajdziemy przede wszystkim w oliwie z oliwek (69%), oleju rzepakowym (55%).
Nienasycone kwasy tłuszczowe są najważniejsze dla naszego organizmu. Najważniejsze to kwas linolowy i linolenowy. Źródłem ich są oleje: słonecznikowy, sojowy, krokoszowy, kukurydziany, z pestek winogron, z zarodków pszenicy oraz tłuszcze ryb i ssaków morskich.
Tłuszcze te hamują powstawanie zakrzepicy, obniżają ciśnienie krwi, zapobiegają arytmii serca, zwiększają przepływ krwi przez naczynia wieńcowe, a więc zapobiegają miażdżycy, zawałom, udarom mózgu.
Nienasycone kwasy tłuszczowe powinny być spożywane w określonych ilościach i proporcjach. Zarówno niedobór jak i ich nadmiar jest szkodliwy dla naszego zdrowia. Bardzo istotna jest również proporcja między kwasami omega 6, a omega 3. Zawartość kwasów omega 6 przeważnie znacznie przewyższa zawartość omegi 3 w produktach spożywczych. Na przełomie lat proporcja ta ulegała  zmianie, głównie na skutek innej diety zwierząt hodowlanych. Dawniej zwierzęta były karmione  naturalnymi produktami. Dzięki temu spożywając produkty zwierzęce proporcja między kwasami omega 6 i omega 3 była idealna i wynosiła 1:1. W chwili obecnej zwierzęta są karmione zmodyfikowaną paszą, która ma bardzo negatywny wpływ na proporcję. W naszym organizmie mamy przewagę kwasów omega 6, a niedobór kwasów omega 3. Taka sytuacja powoduje zaburzenia w prawidłowym działaniu naszego organizmu. W chwili obecnej uznaje się, że proporcja kwasów omega 6 do omega 3 powinna wynosić 1:1 maksymalnie 5:1.  
Proporcje omega 6 do omega 3 w olejach:
* olej lniany 1:2,5
* olej rzepakowy 2,1:1
* olej z pestek dyni 2,8:1
* olej konopny 3,75:1
olej z orzecha włoskiego 5,1:1
* olej sojowy 7,5:1
* oliwa z oliwek 12,3:1
* olej kokosowy 18:1
* olej kukurydziany 44,3:1
* olej palmowy 45,5:1
* olej sezamowy 137,7:1
* olej migdałowy 173:1
* olej słonecznikowy 656:1
Dla porównania jeszcze tłuszcze zwierzęce:
* masło 7,3:1
* olej rybi 1:10,4
* smalec 10,2:1
* słonina 5:1

Wracamy do naszego oleju kokosowego. Jak możemy zauważyć to nie ma on idealnej proporcji kwasów omega 6 do omega 3.

Czym więc olej kokosowy wielu zauroczył i stał się najpopularniejszym olejem?
Na pewno jego smak podbił serca wielu osób. Jest bardzo aromatyczny i po prostu pyszny. Możemy z niego przygotować różnorodne desery, do których nie moglibyśmy wykorzystać innych olejów.
Olej kokosowy posiada również wiele właściwości zdrowotnych, ale przecież wszystkie inne oleje również je posiadają.
Przypisuje mu się właściwości odchudzające z czym w ogóle nie mogę się zgodzić. Tłuszcz to tłuszcz, a olej kokosowy jest tłuszczem i każdy jego 1 gram to 9 kcal. Na pewno posiada w swoim składzie łatwo przyswajalne przez organizm kwasy tłuszczowe, jak kwas palmitynowy, laurynowy i mirystynowy, które nie podnoszą poziomu insuliny. Być może dlatego przypisuje mu się właściwości odchudzające, które jak na razie nie zostały poparte żadnymi badaniami.
Olej kokosowy to przede wszystkim nasycone kwasy tłuszczowe, które jak już wcześniej pisałam znajdujemy głównie w pożywieniu zwierzęcym i powinniśmy je ograniczać w naszej diecie. I tu dochodzimy to kolejnego problemu. Zawsze uważano, że nadmiar tych kwasów powoduje choroby układu krążenia, miażdżycę oraz podnosi poziom cholesterolu. Obecnie uważa się, że to niedobór kwasów omega 3 w naszej diecie jest jedną z przyczyn tych problemów, a nie nasycone kwasy tłuszczowe. Badania przeprowadzone do tej pory nie dają nam jednak jednoznacznej odpowiedzi. Jedne potwierdzają zdrowotne właściwości oleju kokosowego, a inne pokazują, że wypada on najgorzej na tle pozostałych olejów. Zresztą to nic nowego. W dzisiejszych czasach najważniejszy jest pieniądz i to on rządzi większą częścią świata. Dlatego też do wszelkich badań powinniśmy podchodzić z rezerwą. W zależności od tego kto je przeprowadza i jaki ma w tym interes to takie wyniki otrzymamy.
Czy powinniśmy mieć go w naszej kuchni?
Trzeba samemu odpowiedzieć sobie na to pytanie, jak również na to, czy oby nie jest to kolejna moda, która przeminie, czy olej jest moim sprzymierzeńcem czy wrogiem, czy nie ma olejów, które są lepsze dla mojego organizmu?
U mnie w kuchni gości wiele różnych tłuszczy, więc i dla oleju kokosowego też znalazło się miejsce. Używam go jednak bardzo sporadycznie do przygotowywania deserów.
Przede wszystkim korzystam z masła klarowanego, oleju rzepakowego i oliwy z oliwek.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Drukuj